Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Таза Қазақстан» атты экологиялық бастамасын іске асыру мақсатында бірнеше маңызды тапсырмалар берді. Бұл бастама елімізде қоршаған ортаны қорғау, экологиялық жағдайды жақсарту, қалдықтарды тиімді басқару, табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану мәселелерін шешуге бағытталған. Қазақстанның дамуында экологияның маңызы артып келе жатқан қазіргі кезде, «Таза Қазақстан» бағдарламасы мемлекет тарапынан жүзеге асырылып жатқан маңызды шаралардың бірі болып табылады.
Экологиялық мәселелер мен «Таза Қазақстан» бастамасы
Қазіргі таңда экологиялық мәселелер әлемдік деңгейде өткір тұр, ал Қазақстан да бұл мәселелерден тыс қалмайды. Еліміздің ірі қалаларында ауаның ластануы, пластикалық қалдықтардың көбейіп кетуі, жер ресурстарының тиімсіз пайдалану мәселелері ерекше назар аударуды қажет етеді. Әсіресе Алматы, Нұр-Сұлтан, Шымкент сияқты ірі мегаполистерде ауа сапасы төмендеп, қоршаған ортаға келтірілген зиянның көлемі ұлғайған. Сондықтан Президент бұл мәселелерді шешу үшін кешенді экологиялық саясатты жүзеге асыру қажеттігін баса айтты.
Таза Қазақстан бағдарламасының негізгі бағыттары
Президенттің тапсырмалары бойынша, «Таза Қазақстан» экологиялық бағдарламасы бірнеше негізгі бағытты қамтиды. Бұл бағыттар қоршаған ортаның ластануын азайту, қалдықтарды қайта өңдеу жүйесін дамыту, жаңартылатын энергия көздерін қолдану, табиғатты қорғау бойынша заңнамалық шараларды күшейту және халықтың экологиялық сауаттылығын арттыруға бағытталған.
1. Қалдықтарды басқару және қайта өңдеу
Қалдықтарды дұрыс басқару мәселесі қазіргі уақытта аса өзекті болып отыр. Қазақстанда пластик пакеттер мен басқа да тұрмыстық қалдықтар үлкен мәселе тудырып отыр. Президент осы мәселені шешу үшін арнайы бағдарламалар қабылдауды тапсырды. «Таза Қазақстан» аясында қалдықтарды қайта өңдеу көлемін арттыру, тұрмыстық қалдықтармен күресуге арналған жобаларды қолдау және оларды қайта өңдеу инфрақұрылымын дамыту жоспарланды. Сонымен қатар, елімізде пластикті пайдалану мен оны қайта өңдеу үшін заманауи технологиялар енгізілуі тиіс.
2. Ауаның ластануын азайту
Қазақстанның ірі қалаларында ауаның ластану деңгейі жоғары. Әсіресе көліктер мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың шығарған қалдықтары экологиялық жағдайды нашарлатады. Президент бұл мәселені шешу үшін өндірістік шығарындыларды бақылауды күшейту, экологиялық стандарттарды енгізу, таза энергия көздерін пайдалану және экологиялық таза көлік түрлерін дамытуға назар аударуды тапсырды. Бұл бағытта әкімдерге көлік қозғалысын реттеу, жасыл аймақтарды көбейту, және өндірістік кәсіпорындарды экологияға зиянсыз технологияларға ауыстыру міндеті жүктелді.
3. Жаңартылатын энергия көздерін қолдану
Қазақстанның энергетикалық балансына жаңартылатын энергия көздерін енгізу экологияны қорғаудың маңызды тәсілдерінің бірі болып табылады. Елде жел, күн, биомассалық және су энергиясын пайдалану мүмкіндіктері өте зор. Президент осы салада мемлекеттік қолдауды күшейтуді және жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды жеделдетуді тапсырды. Бұл, өз кезегінде, елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жаңартылатын энергия көздері қоршаған ортаға зиянды шығарындыларды азайтып, экологиялық жағдайды жақсартуға ықпал етеді.
4. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнаманы жетілдіру
Президент экологияны қорғау заңнамасын жаңарту және экологиялық құқық бұзушылықтарға қарсы жазаны күшейту қажет екенін атап өтті. Экологиялық заңнаманы қатайту, қоршаған ортаны қорғау бойынша мемлекеттік бақылауды күшейту, және экологиялық аудитті енгізу «Таза Қазақстан» бағдарламасының маңызды бөліктері болып табылады. Сонымен қатар, экологиялық мониторинг жүйесін жаңғырту, табиғат ресурстарын пайдалануды бақылау мен басқару әдістерін жетілдіру жұмыстары да назардан тыс қалмайды.
5. Халықтың экологиялық мәдениетін арттыру
Президент экологиялық сауаттылықты арттыру мақсатында халықпен түсіндіру жұмыстарын жүргізудің маңыздылығын атап өтті. Халықты экологиялық мәселелерге жауапкершілікпен қарауға, табиғатты қорғауға, қалдықтарды сұрыптап, қайта өңдеуге үйрету – ұзақ мерзімді әрі тиімді стратегияның бір бөлігі. «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында мектептер мен жоғары оқу орындарында экологиялық білім беру, экологиялық акциялар мен іс-шаралар өткізу арқылы жастар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыру жоспарланған. Сонымен қатар, мемлекеттік органдар мен жергілікті билік өкілдері экологиялық мәселелерге тұрғындарды белсенді түрде тартуға тиіс.
Қорытынды
Президенттің «Таза Қазақстан» бастамасы елдегі экологиялық жағдайды түбегейлі жақсартуға, табиғат ресурстарын тиімді пайдалануға, халықтың өмір сапасын арттыруға бағытталған кешенді шараларды қамтиды. Бұл бастама тек экологияны қорғау ғана емес, сонымен бірге экономикалық және әлеуметтік мәселелерді шешуге де әсер ететін маңызды стратегиялық қадам болып табылады. Қалдықтарды қайта өңдеу, жаңартылатын энергия көздерін дамыту, табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану сияқты шаралар қоршаған ортаны қорғаумен қатар, халықтың денсаулығын жақсартуға да ықпал етеді.
Қазақстанның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету тек мемлекет пен оның органдарының жұмысы ғана емес, сонымен қатар әрбір азаматтың жауапкершілігін қажет етеді. «Таза Қазақстан» бағдарламасы елімізді экологиялық тұрғыдан таза, қауіпсіз әрі тұрақты елге айналдыруға бағытталған. Әрбір қазақстандықтың табиғатқа деген құрметі мен жауапкершілігі, экологиялық тәрбие мен білім қоғамның тұрақты дамуына жол ашады. Сондықтан, Президенттің бұл бастамасы еліміздің болашағы үшін маңызды және қоғамның барлық саласына оң өзгерістер әкелетіні сөзсіз.
